تسامح دینی (بازخوانی پیمان نامه مدینه منوره)

پیمان نامه مدینه، نمونه ای تاریخی در زمینه حل اختلاف

پیامبر(ص) پیمان­نامه­ی مدینه را که نخستین قانون اساسی مستند در حوزه­ اسلام است برای روشن شدن روابط ساکنان مسلمان و غیر مسلمان داخل مدینه و ارتباط با مردمان خارج مدینه تنظیم کردند. این پیمان­نامه در زمینه حل اختلاف از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. شیوه­ها و ابزار به کار رفته و پیش­بینی شده در آن، سبب شده است که به عنوان یکی از کارآمدترین نمونه­های حل اختلاف جلوه کند. مقاله حاضر در پاسخ به این پرسش...

موضوع شناسی برخی از اماکن مکه مکرمه و مدینه منوره

روشن است که «حکم» و «موضوع» دو رکن از ارکان اصلیِ یک فتوا را تشکیل می دهند و شناخت درستِ موضوعات احکام، در تطبیق حکم شرعی بر آن موضوع، تأثیر بسزایی دارد. تا زمانی که موضوع حکمی در مقام استنباط حکم شرعی برای فقیه، و در مقام عمل به تکلیف برای مکلَّف واضح و شفاف نباشد، معلوم نیست فتوای فقیه مطابق با حکم واقعی و عمل مکلف نیز مطابق با تکلیف واقعی او باشد

پرواز در بهشت‌ سفرنامه مدینه منوره و مکه مکرمه

بازخوانی چند نامه از حزین لاهیجی

محمدعلی حزین لاهیجی، عالم جامع الاطراف و شاعر توانای سده ی دوازدهم ایران طی سال های 1146 تا 1180 در هند به سر برد. او که حدود چهل و سه سال از زندگی خود را در ایران سپری کرد، در نوشته ای ارزشمند و البتّه فاقد نام به وسیله ی خودش، به شرح رویدادهای زندگی، سفرها، مطالعات و معرّفی اساتید خود پرداخته است. این اثر که به وسیله ی دیگران، تذکره ی الاحوال، سفرنامه ی حزین، سوانح عمری و... نامیده شده است، منب...

بازخوانی مدل اجتهادی تجربی علم دینی

اندیشة علم دینی با وجود کوشش­های صورت­گرفته در دهه­های اخیر از سوی موافقان و مخالفان آن هنوز به نقطة روشنی نرسیده است. این مقاله با هدف بازخوانی یکی از مدل­های علم دینی، موسوم به مدل اجتهادی - تجربی که نخستین بار در اوائل دهة 1380 مطرح شد و به­تدریج در ضمن چندین کتاب و مقاله شرح و بسط یافت، پس از توضیح کوتاهی دربارة جایگاه این مدل در میان دیدگاه­های علم دینی و معرفی کلّی مبانی و روش­شناسی این مد...

بررسی تاریخی سیاست‌های اقتصادی- دینی رسول خدا(ص) در مدینه

رسول خدا(ص) در مدینه در زمینه­های اقتصادی- دینی، سیاست‌های کلانی در جهت اعتلای تجارت اسلامی، توسعه اقتصادی و همچنین،  بازسازی بازار اتخاذ کرد. با اقدامات اصلاحی و بنیادی، امور تجاری- بازرگانی در درازمدت از انحصار یهودیان خارج شد و با تشویق مسلمانان به تجارت داخلی و خارجی، دریافت مالیات از بازار مسلمانان ممنوع شد. همچنین تجار به منزله مجاهدان راه خدا تلقی شدند و تجارت داخلی و خارجی بر پایه قوانی...